Askerde Kantin Sorumlusu Olmaktan Devasa Bir Holding Sahibi Olmaya: Eti’nin İlginç Kuruluş Öyküsü
Birbirinden farklı bisküviler, kekler, atıştırmalıklar… Her birimizin bu markadan mutlaka birkaç favorisi vardır öyle değil mi?
Gelin, Eti markasının kuruluş hikâyesine bakalım.
Eti’nin kurucusu Firuz Kanatlı, 1932’de Eskişehir’de dünyaya geldi.
Ailesi burada, Gümülcineli Un Fabrikası isminde bir fabrika işletiyordu. Firuz Kanatlı, ilköğretimden sonra Galatasaray Lisesi’ni kazanarak İstanbul’a geldi. Yükseköğrenimi için Cenevre’de işletme okuduktan sonra ailesinin fabrikasına döndü ve çalışmaya başladı.
Daha sonra fabrikanın ismi, Kanatlı Un Fabrikası olarak değiştirildi ve Kanatlı, burada çok kalmadan kendi işini kurmak için kolları sıvadı. Askerliğini, İstanbul Terkos’ta kantin sorumlusu olarak yapmıştı.
Askerlerin, bisküviye olan talebini gözlemledikten sonra bisküvi işine girmekte karar kıldı. Babasından ve bankadan aldığı desteklerle, Eskişehir’de ilk üretim tesisini kurdu. Marka ismi olarak, Anadolu’nun en eski uygarlıklarından biri olan Hitit’in adını seçti ve logosunu Hitit güneşi yaptı.
1962’de Eti bisküvi fabrikası, 20 çalışanıyla günde 3 ton üretim yapmaya başladı.
Bir yıl sonra üretim kapasitesini arttırmak için ikinci bir tesis kurdu. Ayrıca Türk mühendislerle çalışan Kanatlı, fabrikalarında modern üretim tekniklerine ve otomasyona geçişi hızlandırdı.
1972’de markanın ticari unvanı, ETİ Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. oldu. 1974’te ise ilk bisküvi ihracatını, Kıbrıs’a gerçekleştirdi.
Öte yandan 1970’li yıllarda Ülker, reklam kampanyalarıyla piyasaki yerini sağlamlaştırmıştı ve rekabet noktasında oldukça öndeydi.
Bunu gören Kanatlı, reklam stratejilerini geliştirdi ve besteci ve söz yazarı Oktay Tem ile birlikte çalışarak, “Bir bilmecem var çocuklar!” reklam müziğini hazırladı.
Ayrıca “Mutluluk denince akla, hemen onun adı gelir” sloganı, akıllara kazındı ve bu sayede Eti’nin marka bilinirliği bu dönemde oldukça arttı. 1976’da ilk bebe bisküvisi Cicibebe, 1978’de ilk hazır kızarmış ekmek Etimek ve ilk lifli bisküvi Eti Burçak piyasaya sürüldü.
Bu ürünler, Ülker ile rekabetinde Eti’ye büyük getiriler sağladı.
Aynı yıl, Eti’nin makine tasarım, montaj, imalat ve kapsamlı servis faaliyetlerini bir çatı altında toplamak amacıyla Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi’nde ETİ Makine Sanayi ve Ticaret A.Ş. kuruldu.
Yine 1980’de Tam Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. kuruldu ve kek üretimine başlandı. 1988 yılında Türk Standartları Enstitüsü tarafından verilen birincilik ödülünü, 1983 yılında ise Alimentacion Europe ve Golden Mercury International ödüllerini kazanan Eti, 1992’de bisküvi sektöründe ISO 9002 belgesi alan ilk marka olmaya hak kazandı.
Özetle Eti, günler geçtikçe kendini geliştirmeye ve yenilemeye gerek ürün kalitesiyle gerek ürün çeşitliliğiyle devam etti. Bunun karşılığı olarak da çok sayıda başarıya imza attı ve 3 kişiden 2’sinin ürünlerini tükettiği bir marka olarak hâlâ hayatımızda.
